DE WASBARE LUIER
Een wasbare luier bestaat uit een absorberend en een waterdicht deel. Deze twee kun je op verschillende manieren met elkaar combineren en zo kom je op de vier meest gangbare systemen.
HOE WERKT WASBAAR LUIEREN?
Wasbaar luieren werkt niet veel anders dan luieren met wegwerp. Het grootste verschil is dat je de wasbare luier in de wasmachine gooit en niet in de prullenbak. Er bestaan verschillende systemen maar voor elk systeem geldt dat je de vuile luier in een emmer met wasnet gooit, wanneer je voldoende hebt om een wasmachine te vullen, gooi je de luiers met wasnet en al in de machine. Het is dus niet nodig om nog aan de vuile luiers te zitten.
DE VIER SYSTEMEN
Tweedelig
Bij het tweedelig systeem zijn het waterresistente en absorberende deel los van elkaar. Een van de grote voordelen van tweedelig is dat je elk facet naar eigen behoeft kan aanpassen. Bovendien is het het meest betrouwbare en meest lekvrije systeem. Bij het verschonen vervang je alleen de absorberende luier: het overbroekje laat je even luchten en gebruik je bij een volgende verschoning weer opnieuw.
Het absorberende deel is of een voorgevormde luier, losse inlegger of een vouwluier. Het overbroekje is van PUL TPU of wol.
Een nadeel van tweedelig is dat je twee handelingen hebt. Over het algemeen is het een wat dikker systeem.
Voorgevormde luiers
Een voorgevormde luier lijkt op een wegwerpluier maar is dan van stof. Je hebt ze in verschillende materialen, kwaliteits- en prijsklassen. Ze sluiten met drukkers of klittenband. Ze zijn er in wit, een effen kleur of uiteenlopende prints. Je hebt dikke en dunne, brede en smalle. Grote en kleine, newborn en one size. Het voordeel is dat de stof om de billen verdeeld zit. Een voorgevormde luier met goed elastiek vormt een eerste barrière voor vloeibare poep.
Losse inleggers
In een overbroekje kun je losse inleggers leggen. De ze absorberen de urine. Ze zijn te krijgen in verschillende samenstellingen en materialen. Diverse vormen en groottes. Het werkt prettig in een broekje met flappen maar deze zijn niet noodzakelijk. In combinatie met vloeibare ontlasting is het niet altijd ideaal: dit komt dan toch vaak nog naast de inleggers op het overbroekje waardoor deze ook in de was moet.
Vouwluiers
Vouwluiers zijn vaak van katoen gemaakt, soms van bamboe. Ze komen in verschillende soorten wevingen voor. Elastisch en niet elastisch. De meest bekende is wel de hydrofielluier. Maar ook de oogjesluier, strikluier of prefold zijn fijne vouwluiers. Een voordeel van vouwluiers is dat je ze altijd op maat kunt vouwen. Ze zijn eigenlijk altijd heel betaalbaar. Drogen snel doordat ze dun zijn. Nadeel is datzelfde vouwen. Daar heeft niet iedereen zin in.
Snap in one
Bij de snap in one luier heb je een overbroekje met inlegger die je er met drukknopen aan vast klikt. Na de was kun je hem voorbereiden en als één geheel aandoen. Als je gaat verschonen vervang je alleen de inklikbare inlegger. Het overbroekje hang je te luchten en gebruik je bij een volgende verschoning weer opnieuw. Er zijn hele mooie slanke, platte snap in one inleggers. Er zijn brede goed absorberende dikkere inleggers. Je hebt ze in allerlei materialen en soorten. Het is over het algemeen een wat slanker systeem.
Een pocketluier is een overbroekje van PUL met daarin een vakje. Een pocket. In die pocket steek je absorberend vermogen naar behoefte. Bij elke verschoning gaat alles in de was. Na het wassen kun je hem voorbereiden en doe je hem als één geheel aan. Er zijn pockets met enkele of dubbele lekgootjes, pockets met een absorberende of ‘stay dry’ binnenkant. Sommige pockets koop je leeg, andere met de inleggers er bij.
All in one
Bij de all in one of alles in één luier zit het absorberende en waterresistente deel aan elkaar. Bij elke verschoning gaat dus alles in de was. Sommige all in one’s bestaan werkelijk uit één deel. Bij andere merken kun je extra absorberend vermogen toevoegen door een booster aan de rest vast te klikken. Het voordeel is dat het heel intuïtief en makkelijk werkt. Nadeel is dat je niks kunt hergebruiken, over het algemeen is dit het meest lekgevoelige systeem en kun je ze niet eenvoudig bijboosten. Al loopt dit natuurlijk door de diverse merken heen wel erg uiteen.
ABSORBEREND DEEL
Het absorberende deel is een voorgevormde luier, een vouwluier, een inlegger, booster, snap in one inlegger, een oud t-shirt of wat dan ook: het is altijd van stof. Van (bio)katoen, bamboe, hennep, polyester of vaak een combinatie van diverse materialen. Kijk voor de soorten onder de systemen. Over de materialen lees je hier onder meer.
(Biologisch)katoen
Katoen is een natuurlijk materiaal wat vrij vlot vocht opneemt. Katoen kan ook prima vocht vasthouden.
Bamboe
Bamboe houdt ook erg goed vocht vast maar absorbeert iets trager dan katoen. Het is een veel gebruikt materiaal in wasbare luiers.
Hennep
Hennep kan vaak zijn eigen gewicht in vocht vasthouden. Dat wil zeggen dat een relatief dunne hennep laag dus relatief veel vocht opneemt. Het houdt vocht ook erg goed vast. Omdat hennep gauw stug wordt en vocht traag opneemt leg je er het best een laag van ander materiaal bovenop. Katoen bijvoorbeeld.
Polyester
Microvezel gemaakt van polyester neemt gauw veel vocht op maar kan het erg slecht vasthouden. Denk aan een spons: hij zuigt zich vlot vol maar als er druk op komt laat het het vocht makkelijk weer los. Veel luiers hebben een kern van microvezel. Omdat het een branderig gevoel kan opleveren mag microvezel nooit direct tegen de huid.
WATERDICHT DEEL
We zeggen graag waterdicht maar het is eigenlijk waterresistent: de overbroekjes zijn poreus waardoor ze ademen en niet broeien. Dit betekend wel dat als wat er onder zit, volledig verzadigd is het vocht langzaam door het overbroekje heen zal komen. Ze zijn van PUL, TPU of wol.
PUL
PUL is het meest gebruikt. Het is gelamineerde stof. De afkorting staat voor Polyurethaan laminaat. Het komt tot stand door een chemisch proces.
TPU
TPU is de iets minder milieu belastende versie van PUL. Eigenlijk is het het zelfde alleen gaat er een ander productie proces aan vooraf. Het lamineer laagje wordt door minder van hitte aan de stof gesmolten in plaats van chemisch geplakt. PUL staat voor Themorplastisch Polyurethaan.
WOL
Wol heeft een waterafstotende werking die je in stand kan houden door de wol te behandelen met wolvet, lanoline. Bovendien is wol zelfreinigend en wordt de wolbroek schoon door hem te luchten. Ruikt de wolbroek op den duur na het luchten niet meer fris? Dan kun je hem wassen. Na het wassen lanoliseer je hem opnieuw.
MATEN
De meest gangbare maat binnen de wasbare luiers is one size. Deze passen -merk afhankelijk- van een kilo of 3 tot 15. Voor veel kindjes betekend dit dus van de geboorte tot zindelijkheid! Naast one size heb je newborn en grotere maten. Ook zijn er merken die werken met maat 1, 2 en 3. Maat 1 is vaak vergelijkbaar met newborn, maat 2 met one size en maat 3 met de grotere ‘junior’ maten. Er zijn ook een aantal luiers speciaal voor hele lichte of premature kindjes. En er zijn ook steeds meer wasbare luiers te krijgen voor (jong)volwassenen.
Newborn
Newborn luiers zijn prachtig. Het zit als gegoten om die mini lijfjes. Het nadeel is wel dat het een extra kosten post is. Sommige one size luiers passen namelijk ook al echt mooi vanaf 3 a 3.5 kilo. Dus een newborn luier is niet altijd noodzakelijk. In de newborn periode kun je ook goed met vouwluiers luieren, deze kun je vrijwel altijd mooi op maat vouwen en later ook nog gebruiken. Een newborn luier gaat gemiddeld 3 tot 6 maanden mee. Er zijn prachtige newborn voorgevormde luiertjes, newborn overbroekjes. Er bestaat ook newborn all in one luiers. Een enkele newborn pocket en er zijn ook newborn snap in one luiers te krijgen.
One size
One size is een vrij geniale uitvinding. Door middel van drukknopen voorop de luier kun je de been omtrek vergroten en verkleinen. Er zijn one size luiers die echt vanaf 3 kilo al erg mooi zitten en mee gaan tot een kilo of 16, 17. Andere one size luiers passen beter vanaf een kilo of 4 a 5. Dit verschilt erg per merk en hangt af van hoe soepel, breed en dik de luier is. Bij vrijwel alle systemen vind je one size: voorgevormd, overbroekjes, all in one’s, snap in one’s en pockets.
Grote maten
Er bestaan steeds meer wasbare luiers voor grotere kinderen. Maar ook de markt voor volwassen luiers breidt uit. Voorgevormde luiers en overbroekjes maar ook optrek snap in one luiers.
OVERIGE BENODIGDHEDEN
Inlegvellen
Vloeibare poep is wateroplosbaar. Een inlegvel is dan niet nodig. Wanneer een kindje vaste ontlasting maakt kun je proberen de signalen te herkennen en het kindje op het potje of de wc laten poepen. Je kan ook gebruik maken van wasbare of wegwerp inlegvellen.
Wasbare inlegvellen
Ontlasting kleeft niet aan wasbare inlegvellen. Dat wil zeggen dat je de poep er eenvoudig af kunt schudden boven de toilet. Wasbare inlegvellen zijn gemaakt van polyester fleece. Een nadeel hiervan is dat het microplastics afscheidt wat in het water terecht komt.
Je kan ook een oud laken in stukken knippen. Als er geplast is was je het wasbare vel weer mee. Is er gepoept en krijg je de ontlasting er niet makkelijk afgeschud, dan gooi je het velletje met viezigheid en al weg.
Wegwerp inlegvellen
Wegwerp inlegvellen zijn te koop in diverse materialen, cellulose, viscose, papier, bamboe. Gooi een inlegvel altijd in de prullenbak en spoel ze niet door de toilet: ook niet als er op de verpakking staat dat dit kan. Het kan ernstige verstoppingen veroorzaken.
Als er gepoept is in een luier met inlegvel kun je de onlasting met inlegvel en al weg gooien. Je kan ook -afhankelijk van de substantie- de poep boven de wc van het inlegvel af schudden. Dit scheelt viezigheid in je prullenbak.
Een inlegvel waar alleen op geplast is, kun je (afhankelijk van merk en materiaal) vaak nog meewassen en opnieuw gebruiken.
Heeft je kindje uitslag en wil je vette zalf gebruiken? Bescherm dan je luier met een inlegvel. Vette zalf kan de absorberende werking van je luier blokkeren.
Luieremmer met wasnet of waszak
Vuile luiers bewaar je het best in een luieremmer met wasnet. Wanneer je voldoende luiers verzameld hebt om een was te draaien neem je eenvoudig het wasnet uit de emmer en gooi je deze met luiers en al, open in de wasmachine. Je hoeft dus niet met je handen aan de vieze luiers te zitten.
Een waszak van PUL kan ook, in plaats van een emmer. Kieper deze wel even binnenstebuiten in de machine: luiers die in een waszak blijven zitten worden mogelijk niet goed schoon.
Wetbag
Een wetbag is onmisbaar voor onderweg. Als je op pad bent en je kindje gaat verschonen gooi je de vieze luiers in de wetbag. Eenmaal thuis kieper je hem om in de luieremmer. Gooi de lege wetbag er ook bij en was hem mee wanneer je de luiers gaat wassen. Eenmaal zindelijk zijn wetbags nog altijd erg fijn in gebruik. Voor natte kleertjes, zwemkleding, wasbare snoetenpoetsers enzovoorts.
Billendoekjes
Wasbare billendoekjes vegen veel fijner dan de wegwerpvariant. Ze zijn bovendien vrij van chemicaliën, parfum en plastic. Je kan zo ongeveer alles als wasbaar billendoekje gebruiken, hydrofiel washandjes, een oud laken in stukken geknipt, een oude handdoek enz. Ze zijn ook in de meest uiteenlopende materialen, vormen en kleuren te koop.
AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN
Booster
Het absorberend vermogen van een wasbare luier kun je altijd vergroten door er simpelweg absorberende materialen aan toe te voegen. Je boost het absorberend vermogen. Elk lapje, inleggertje of wat je dan ook aan de luier toevoegt om het absorberend vermogen te vergroten is dus een booster.
Inlegger
Een inlegger is een langwerpig stuk stof, meestal bestaand uit meerdere lagen. Bedoeld om urine op te vangen. Je kan hem gebruiken als booster: om het absorberend vermogen van een andere luier te vergroten, maar je kan inleggers ook als volwaardig absorberend deel gebruiken. In een pocket steek je vaak ook een inlegger. Al kun je deze ook vullen met bijvoorbeeld vouwluiers.
Wetbag
Een wetbag is een wasbare ‘plastic zak’ van PUL. Hij sluit vaak met een rits. Je hebt ze groot en klein, met één vak of met twee. Ze zijn ideaal om onderweg of thuis je vuile wasbare luiers in te bewaren. Maar ook na de luier periode gebruik je ze nog bijvoorbeeld als je naar het strand of het zwembad gaat. Bewaar er geen drijfnatte spullen in. Een bikini of zwembroek knijp je het best even uit voor je hem in een wetbag stopt. Ook voor natte kleertjes bij bijvoorbeeld ongelukjes rond zindelijk worden of met bekers water, zijn wetbags ideaal.
PUL/TPU
De meeste overbroekjes en wetbags worden van PUL of TPU gemaakt. Het is een gelamineerde stof die een uitstekende waterresistente werking heeft. Bij PUL wordt het waterdichte laagje aan de stof vast geplakt. Bij TPU wordt gebruik gemaakt van hitte in plaats van chemische lijm, waardoor het productie proces van TPU wat minder milieu belastend is. De werking en kwaliteit zijn verder het zelfde.
Afkortingen
AIO
All in one
SIO
Snap in one
VV
Voorgevormd
WB
Wasbaar
WW
Wegwerp
NB
Newborn
OS
One size
BZC
Baby zindelijkheidscommunicatie
KDV
Kinderdagverblijf
GO
Gastouder
PSZ
Peuterspeelzaak
BSO
Buitenschoolse opvang